|
Gebiedsinformatie Val Medel en omgeving
Het B ndner en Tessiner Oberland (Surselva) in Zuid-Zwitserland is een prachtig, afwisselend gebied
dat maar weinig door toeristen bezocht wordt. Liefelijke bloemenweiden, ruige hoogvlaktes, kleine
bergmeertjes, diepe kloven, hoge toppen (de Rheinwaldhorn is het hoogst met 3.402 m) en watervallen
komen hier voor.
Vlak langs de doorgaande weg naar de St. Gotthardpas ligt Andermatt, met daarachter de Oberallpas, op de
watergrens van de Rijn (oosten) en de Rhone (westen). Bovenaan het Surselva dal waar de Vorderrhein door stroomt liggen aan de
zuidkant een aantal zijdalen. De Piz Medel (3.218 m) is hier de hoogste berg, door het gelijknamige dal
loopt een historische route over de Lukmanierpas (1.915 m) naar Itali .
In de geschiedenis hebben vooral de passen in het gebied een rol gespeeld: verscheidene legers trokken
hier over de bergketens. De Romeinen om Raetia (Graubunden) binnen te vallen, Hannibal met zijn olifanten
op weg naar Rome en Keizer Barbarossa om bij de paus op bezoek te gaan.
Op de grens van Graubunden en Ticino
De meeste dalen liggen er wat verlaten bij, het is een ge soleerd gebied waar de meeste boeren hun
armoedig bestaan op de alm verruild hebben voor een gemakkelijker leven in de lager gelegen steden.
Het Bundner en Tessiner Oberland ligt op de grens van drie kantons. In het westen wordt de bergketen
begrensd door Uri, een van de oudste kantons. De Oberallpas over kom je in Graub nden (duitstalig).
Naar het zuiden beland je tenslotte in Tessin (Ticino), hier wordt een soort Italiaans gesproken.
Overigens wordt tussen de Oberallpas en Disentis Romaans gesproken.
De belangrijkste stad is Disentis, waar veel historische bezienswaardigheden te zien zijn. Het is een
bekend wintersportgebied, waar zomers ook veel toeristen komen. De kabelbanen bevinden zich vooral aan
de noordkant, in de zijdalen aan de zuidkant waar wij gelopen hebben is weinig van wintersport te merken.
Waar begint de Rijn?
De Rijn ontspringt in Graubunden, in de Zwitserse Alpen, waar twee bronrivieren (de Voor-Rijn en de Achter-Rijn)
ontspringen. De Voor-Rijn is de langere van de twee, daarom wordt de totale lengte van de rivier vanaf de
Voor-Rijn gemeten. De Voor-Rijn ontstaat uit een aantal beken in het Oberalpgebergte en komt bij Tamins-Reichenau,
even ten westen van Chur, samen met de Achter-Rijn, die begint aan de voet van de Paradiesgletsjer in de
Adula-Alpen bij de San Bernardinopas.
Klimaat
Het weer is in Ticino zeer afwisselend: behalve het hoogste aantal zonne-uren heeft het gebied ook de
hoogste neerslagcijfers. De dalen in Graub nden daarentegen staan, dankzij hun beschutte ligging, tijdens
de zomermaanden als regenarm en zonnig bekend. Onze route liep steeds rond de grens van deze kantons.
Verder kan het weer makkelijk in het ene dal anders zijn dan het andere.
Wij hebben de tocht medio augustus gelopen, het was zacht weer en er waren nog veel bloemen. Op een
andere NKBV tocht in de eerste helft van juli dit jaar lag er nog behoorlijk wat sneeuw.
Flora en fauna
De Zwitserse berghellingen zijn bedekt met uitgestrekte bossen, die echter de afgelopen decennia veel te
lijden hebben gehad van de aanleg van autowegen, skipistes en zure regen. Met de zware storm van 1990 zijn
bij Disentis veel bomen omgewaaid. De boomgrens bevindt zich rond de 1.200 m, daarboven beginnen de
bergweiden (almen) tot maximaal 2.200 m. Wij liepen tussen de 1.200 en 2.900 m, zodat wij vooral bergweiden,
meertjes en rotswanden hebben gezien.
Ongeveer 50 vogelsoorten broeden in het Alpengebied, waarvan de bekendste (en indrukwekkendste) de
steenarend is. Verder komen alpenkraaien (rode snavel) en alpenkauwen (gele snavel) en rotskruipers veel
voor.
In het gebied komen veel alpenmarmotten, in allerlei kleuren. Ze zijn 50 tot 60 cm lang en leven in
groepen in onderaardse holen en gangenstelsels, in open, soms rotsig terrein (tussen de 1.400 en 2.800 m).
De steenbokken waren geheel uitgeroeid in de Zwitserse Alpen, maar zijn met succces opnieuw uitgezet. De
horens van de mannetjes kunnen tot 80 cm lang worden.
Ook andere dieren die bejaagd en verdwenen waren keren in Zwitserland terug, bijvoorbeeld de lynx, de bever,
en de lammergier.
In Graub nden ligt het Zwitsers Nationaal Park, maar daar zijn we niet in de buurt geweest. Wel ijveren
milieuwgroepen ervoor om het Greinerdal tot beschermd natuurpark te maken, maar de plannen om hier een
groot stuwmeer aan te leggen zijn nog niet definitief van tafel. De natuurbeschermingsorganisatie Pro Natura
heeft nadat veel gemeenten belangstelling toonden haalbaarheidsstudies uitgevoerd naar een 6-tal nieuwe
Natuurparken, waaronder het park "Adula/Rheinwaldhorn" waar ook het Greinerdal onderdeel van zou uitmaken.
Dit park zou met een oppervlakte van 770 km2 vier keer zo groot als het allang bestaande Nationaal Park
worden.
Informatiebronnen
Kaarten
Zwitserland heeft goede kaarten. Voor onze tocht is er een ideale kaart (1:50.000) die helaas alleen in
het gebied zelf te koop is: Disentis/Muster - Val Medel - Sedrun (uitgave Sedrun Disentis Tourismus
i.s.m. BAW B ndner Wanderwege). Hier staat precies de hele route op.
Voor bergwandelen zijn 1:25.000 kaarten nog meer geschikt, maar dan moet je er wel 4 aanschaffen
(uitgave Bundesamt f r Landestopographie):
- BLT 1232 Oberalppass - Unteralp - Tschamut - Piz Blas (1:25.000)
- BLT 1233 Greina - Curaglia -Cozzera - Piz Medel (1:25.000)
- BLT 1252 Ambri Piotta - Airollo - Valle Leventina - Val Piora (1:25.000)
- BLT 1253 Olivone - Rheinwaldhorn (1:25.000)
Boeken
- Verder heb ik de Dominucus gids van Zwitserland geraadpleegd (Ronnie Rokebrand, 2002).
- Ook is er een gids van de ANWB (gouden serie): Graub nden Tessin.
De Zwitserse Alpen Clup heeft twee gidsen uit gebracht
over dit gebied:
- Alpinwandern Graub nden - Weitwandern in 65 Etappen, Peter Donatsch und Paul Meinherz,
SAC Verlag, SFR. 48,00
- Alpinwandern Tessin - Einsame Touren s dlich des Gotthards, M. Volken, R. Kundert, T. Valsesia, SAC Verlag, SFR. 44.00
- Die Sch nsten Bergwanderungen im B ndner Oberland/Surselva door Peter A. Dettling 2002 beschrijft veel
tochten van 1 of meer dagen in en rond het Surselvadal, zie ook
www.sedrungallaria.ch.
Hutten
Zie hiervoor de pagina over de bezochte hutten.
Links
- Een mooie tocht vanuit Val Medel door het Ticino naar het Lago Maggiore is te vinden bij
Wandelpaden.com.
|
Thuispagina
>
Gebieden
>
Val Medel
>
Gebiedsinformatie
Copyright © Jaap van der Veen |
Disclaimer
|
|
